Geschiedenis

Little Paris, Poperinge tijdens de Eerste Wereldoorlog

Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog was bij de Belgische legerleiding reeds bekend dat Duitsland de Belgische neutraliteit zou schenden. Het Duitse plan bestond er in een sikkelbeweging door België en Nederland te maken en Frankrijk in de rug aan te vallen. Om de Duitsers een halt toe te roepen, werd de Fortengordel rond Luik versterkt en werd Antwerpen als bevoorradingspost aangewezen. Zowel Luik als Antwerpen werden echter snel overmeesterd door toedoen van de Duitse artillerie. Ter hoogte van de IJzer en in het verlengde ervan trokken de Belgische en Franse legers een defensieve stelling op. In een laatste poging het Duitse leger tot stilstand te brengen, gaf koning Albert het order de sluizen te openen, waardoor de IJzervlakte onder water kwam te staan. De eeuwenoude tactiek bleek te werken en de Duitsers boekten geen vooruitgang meer. Al snel begonnen ze daarom een nieuw offensief ter hoogte van Ieper. Daar hielden het Britse leger en diens bondgenoten echter stand. Het front kwam muurvast te zitten. Wat een “Blitzkrieg” moest worden, werd in realiteit een “Sitzkrieg”. Beide zijden groeven zich in en de loopgravenoorlog was een feit.

Voor de Britten en hun bondgenoten nabij Ieper was Poperinge de dichtste "veilige" stad. Hierdoor werd de stad het zenuwcentrum voor militaire operaties. Soldaten, bevoorrading, werkkrachten, informatie,... Alles wat richting Ieperboog ging, passeerde door deze stad. Voor de soldaten was Poperinge een plaats waar ze kwamen wanneer ze verlof hadden. Hoewel ze meestal sliepen in tentenkampen net buiten de stad (bijvoorbeeld in Krombeke, Proven en Reningelst), speelde hun uitgaansleven zich in de straten van Poperinge af. Poperinge, dat toen een 10000-tal inwoners telde, kreeg in geen tijd een kwart miljoen Engelstalige soldaten over de vloer. "Pop" veranderde daardoor natuurlijk sterk van uitzicht. Door de soldaten werd het wel eens een "klein Parijs" genoemd, gezien de overvloed aan (al dan niet geïmproviseerde) cafés, bordelen, cinema’s, concertzalen, clubs en andere oorden van entertainment. Het is binnen die context dat we Talbot House moeten situeren.

De historie van het Huis

Talbot House zelf werd halfweg de 18e eeuw door de notabele hophandelaarsfamilie Lebbe gebouwd. In 1911 kocht de brouwer Maurice Coevoet het Huis. Na een bominslag in 1915, waarbij geen gewonden vielen maar het Huis wel wat schade opliep, besliste hij met zijn gezin te vluchten naar veiligere oorden. Het Huis werd voor 150 fr. per maand verhuurd aan de 6e divisie van het Britse leger. Aalmoezenier Philip "Tubby" Clayton opende er een soldatenclub met als bedoeling een alternatief aan te bieden voor het vaak nogal dubieuze uitgaansleven in de rest van de stad. Aanvankelijk heette de club "Church House", maar op voorstel van kolonel Reginald May, en ondanks het protest van hoofdlegeraalmoezenier Neville Talbot, werd het Huis "Talbot House" genoemd. Deze naam herdenkt Gilbert Talbot, Neville's jongere broer, die sneuvelde op 30 juli 1915.

Gilbert werd het symbool van de opoffering van een "gouden generatie" jonge mannen. Tubby kreeg de feitelijke leiding over het clubhuis en zorgde er voor een erg huiselijke sfeer waar de strenge rangorde van het Britse leger niet gold. Aan de deur van zijn bureau, de Chaplains Room, hangt nog steeds een bord waarop te lezen staat: "All rank abandon ye who enter here."

Die zin werd als het ware een van de pijlers van het Huis. Wie er binnenkwam, kwam binnen als mens, niet als soldaat of officier. Ook orders waren in Talbot House uit den boze. Tubby stond erop dat het Huis een plek moest zijn waar soldaten de oorlog even kon vergeten. Het bordje naast de deur met daarop "To pessimists, way out!" spreekt in dat opzicht boekdelen. Het Huis hangt vol dergelijke bordjes, die in vele gevallen de nood aan het geven van orders wegnemen. Het zijn korte mopjes, die op subtiele wijze iets duidelijk maken. Een soldatenhuis leiden zonder tucht en discipline mag dan onmogelijk lijken, Tubby is er op deze manier toch in geslaagd.